Co jeść i czego unikać - Niedoczynność Tarczycy i Hashimoto

Pełnoobjawowa niedoczynność tarczycy jest schorzeniem dotyczącym 5-7% dorosłych kobiet oraz 1% dorosłych mężczyzn w Polsce. Niedoczynność może występować również w formie utajonej i dotyczy to ok. 10% populacji w Polsce.

Wiele osób świadomych tego zaburzenia, nie wie, że istnieją pokarmy nasilające problemy związane z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Wykluczenie niektórych pokarmów może przyspieszyć poprawę samopoczucia i kondycji ciała podczas leczenia oraz sprawi, że pokarmy te nie będą utrudniać działania leków!*

* Spożywanie niektórych pokarmów zaburza dodatkowo pracę tarczycy, więc leki mogą być mniej skuteczne

Niedoczynność Tarczycy

Podłoża tego zaburzenia są różne. Może być ono spowodowane:

1. Niedoborem jodu (stosunkowo rzadko)
2. Wadą genetyczną (brak tarczycy lub jej nieprawidłowe wykształcenie)
3. Całkowitym lub częściowym usunięciem tarczycy
4. Leczeniem jodem radioaktywnym
5. Radioterapią w okolicy głowy lub szyi
6. Autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy
7. Wtórna niedoczynność tarczycy (choroby przysadki)
8. Przedawkowaniem leków przeciwtarczycowych

W pierwotnej niedoczynności tarczycy następuje obniżenie stężenia hormonów tarczycy (fT3 i fT4) oraz zwiększenia stężenia hormonu produkowanego przez przysadkę- TSH. Niedoczynność tarczycy charakteryzuje się podwyższonym stężeniem TSH oraz niskim stężenim fT4. Natomiast wtórna niedoczynność tarczycy rozpoznawana jest poprzez nieodpowiednio niskie stężenie TSH w stosunku do fT4.

Hashimoto jest specyficzną odmianą tego zaburzenia, ponieważ wynika z autoagresji organizmu. Oznacza to, że organizm produkuje przeciwciała przeciwko zdrowym komórką tarczycy.

Nie chcę omawiać całej mechaniki nieprawidłowości działania tarczycy podczas tej choroby, ponieważ jest to proces skomplikowany dla większości osób. Najważniejsze jest to, czego powinniśmy unikać, aby sobie pomóc.

Żywienie

Czego unikać?

• Tłuszcze, zwłaszcza zwierzęce- tłuszcze powinny zaspokajać do 30% dziennego zapotrzebowania energetycznego
• Cukier i słodycze- należy unikać produktów zawierających głównie cukry proste np: cukier, słodycze, pieczywo cukiernicze, część deserów i przetworów owocowych (dżemy, kandyzowane owoce, miód)
• Sól- stosowanie dużych ilości soli jest niezalecane. Poleca się zastąpić sól kuchenną solami niskosodowymi, ziołami czy też przyprawami.
• Alkohol- zawiera małą wartość odżywczą lecz dużą wartość energetyczną. Alkohol zaburza przyswajanie witamin z grupy B. Utrudnione jest również utrzymanie prawidłowej masy ciała.
• Fast-foody
• Produkty smażone- ze względu na dużą ilość tłuszczu użytą do przygotowania dania.
• Produkty o wysokim IG
• Tłuste mięso
• Alergeny pokarmowe
• Przetwory mleczne i gluten *
• Nadmiar błonnika pokarmowego, kawa espresso, sok grejpfrutowy- mogą spowodować zaburzenie wchłaniania leków
• Produkty zawierające substancje wolotwórcze- brokuły, brukselka, kalafior, kapusta, rzepa, truskawka, gruszka, proso, szpinak (warzywa krzyżowe), soja, fasola, groch, kukurydza, orzeszki ziemne, pędy bambusa**
• Wysoko przetworzone produkty

*Zalecane zwłaszcza u osób z Hashimoto oraz u każdej osoby, z chorobami autoimmunologicznymi i nietolerancją na te składniki;

**Warzywa po obróbce termicznej tracą 30% substancji wolotwórczych i mogą być umiarkowanie sporzywane; Soję i produkty sojowe należy wykluczyć całkowicie;

Co jeść?

• Chude mięso
• Ryby morskie
• Tłuszcze nienasycone (roślinne)
• Błonnik (nie w nadmiarze)
• Węglowodany o niskim indeksie glikemicznym
• Żelazo
• Jod
• Selen
• Witamina D3
• Witaminy z grupy B (zwłaszcze B12), A, C, E
• Olej kokosowy i lniany
• Siemie lniane
• Orzechy (oprócz ziemnych)
• Grzyby
• Jaja
• Mleka roślinne
• Chudy nabiał dobrej jakości (należy czytać skład; im mniej składników i mniejsze przetworzenie tym lepiej- nie dotyczy Hashimoto, tu należy unikać nabiału)
• Warzywa (nie krzyżowe)
• Awokado
• Stewia, ksylitol, erytrol
• Produkty kiszone
• Skorupiaki i owoce morza
• Masło
• Kasza gryczana, jaglana
• Quinoa, Amarantus

Co jeść umiarkowanie?

• Gotowane warzywa krzyżowe
• Warzywa strączkowe
• Produkty wędzone
• Suszone owoce
• Puszkowane ryby i mięso

Inne ważne aspekty przy niedoczynności tarczycy

1. Tabletki należy przyjmować na czczo, zachowując minimum 30 minut przerwy od zażycia leku do posiłku i przyjmowania innych leków- mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami (m.in. inhibitory pompy protonowej, orlistat, preparaty zawierające wapń i żelazo czy leki wiążące kwasy żółciowe)
2. W diecie powinno występować minimum 100-150g węglowodanów (większość źródeł podaje 150g)
3. Tłuszcze nie powinny stanowić więcej niż 30% zapotrzebowania kalorycznego
4. Białko powinno być spożywane w ilości ok. 25% zapotrzebowania kalorycznego
5. Regularna aktywność fizyczna ok. 4 razy w tygodniu, minimum 30 minut
6. W ćwiczeniach siłowych należy stopniowo zwiększać obciążenie; Zaleca się unikanie nagłego i bardzo intensywnego wysiłku
7. Dieta nie może być niskokaloryczna (głodówki, diety 1000 kcal odpadają)

Mam nadzieję, że poruszyłam wszystkie ważne sprawy dotyczące niedoczynności tarczycy. Opierałam się na:

1. Żywienie w niedoczynności tarczycy, Mirosław Jarosz, Hanna Stolińska, Diana Wolańska
2. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto, Emilia Zakrzewska, Magdalena Zegan, Ewa Michota-Katulska
3. Artykuły internetowe
4. Własne doświadczenie